Постбиполярлық әлемдік тәртіп: табиғат және Қазақстан үшін қиындықтар мен мүмкіндіктер

Авторлар


  • Анастасия Федорова Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университетінің әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар кафедрасы, Қазақстан Автор

DOI:

https://doi.org/10.52536/3006-807X.2024-1.04

Кілт сөздер:

әлемдік тәртіп, Қазақстан, ұлы держава, әлемдік саясат, постбиполярлық

Аңдатпа

Бұл мақала әлемдік тәртіптің өзгеру сипатын зерттеу мақсатында 1991-2021 жылдар аралығында болған халықаралық саяси оқиғаларды оқиғалық талдау арқылы постбиполярлық әлемдік тәртіпті зерттейді. Мақала ең қолайлы теориялық тұғырнама ретінде құрылымдық реализм парадигмасына негізделген. Бұл зерттеу Қазақстанның постбиполярлық әлемдік тәртіптегі орнын және оның басшылығының оған сәтті интеграциялану үшін жасаған қадамдарын зерттейді. Нәтижесінде, зерттеу постбиполярлық әлемдік тәртіп қарастырылып отырған кезеңде бірқатар сапалы өзгерістерден өтті деген қорытындыға келеді. Сонымен қатар, Қазақстан ұлы держава болмай-ақ, өзінің ұлттық мүдделерін қорғай отырып, өзгермелі ортаға сәтті кірікті.

Автор өмірбаяны

  • Анастасия Федорова, Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университетінің әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар кафедрасы, Қазақстан

    Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университетінің әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар кафедрасының аға оқытушысы (Қазақстан)

Әдебиеттер тізімі

Central Asia and the Caucasus. (n.d.). CA&C Press AB. https://ca-c.org.ru/journal/2019/journal_rus/cac-01/07.shtml

Clarke, J. (2019). Crisis in Crimea: A Case Study in Geopolitics. Independent Study Project (ISP) Collection. https://digitalcollections.sit.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4113&context=isp_collection

Collective Security Treaty, dated May 15, 1992. (n.d.). https://en.odkb-csto.org/documents/documents/dogovor_o_kollektivnoy_bezopasnosti/#loaded

Dannreuther, R. (2014). Russia and the Arab Spring: Supporting the Counter-Revolution. Journal of European Integration, 37(1), 77–94. https://doi.org/10.1080/07036337.2014.975990

Evans, R. (2018, August 17). The August War, Ten Years on: A retrospective on the Russo-Georgian War - War on the Rocks. War on the Rocks. https://warontherocks.com/2018/08/the-august-war-ten-years-on-aretrospective-on-the-russo-georgian-war/

Fukuyama, F. (1992). The end of History and the Last man. http://ci.nii.ac.jp/ncid/BA14011847

Global war on terror. (n.d.). George W. Bush Library. https://www.georgewbushlibrary.gov/research/topicguides/global-war-terror

Haass, R. N. (2008). The age of nonpolarity. Foreign Affairs, 2008(5), 1–11. http://acme.highpoint.edu/~msetzler/IR/IRreadingsbank/EmpireOverNonpolarHauss.FA08.x.pdf

Jervis, R. (2016). Understanding the Bush doctrine: preventive wars and regime change. Political Science Quarterly, 131(2), 285–311. https://doi.org/10.1002/polq.12476

Kainazarova, A. (n.d.). Soros Kazakhstan Foundation. https://www.soros.kz/ru/

Kardaş, Ş. (2003). Humanitarian Intervention: A Conceptual analysis. Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 2. https://doi.org/10.21599/atjir.67074

Kazakhstan and the South Caucasus corridor in the wake of the Georgia-Russia War – EUCAM. (n.d.). https://eucentralasia.eu/kazakhstan-and-the-south-caucasus-corridor-in-the-wake-of-the-georgia-russiawar/

Kazakhstan Today. 11.02.2003. (n.d.). https://nomad.su/?a=3-200302110018&ysclid=lft6wr5hf9337569022

Kegley, C. W., & Raymond, G. A. (2001). Exorcising The Ghost of Westphalia: Building world Order in the New Millennium. http://ci.nii.ac.jp/ncid/BA6046296X

Kissinger, H. A. (2014). World Order: reflections on the character of nations and the course of history. http://ci.nii.ac.jp/ncid/BB19653441

Krauthammer, C. (1990). The unipolar moment. Foreign Affairs, 70(1), 23. https://doi.org/10.2307/20044692

Lane, D. (2009). ‘Coloured Revolution’ as a political phenomenon. Journal of Communist Studies and Transition Politics, 25(2–3), 113–135. https://doi.org/10.1080/13523270902860295

Layne, C. (2020). Preventing the China-U.S. Cold War from Turning Hot. The Chinese Journal of International Politics, 13(3), 343–385. https://doi.org/10.1093/cjip/poaa012

Maastricht Treaty. (n.d.). Maastricht Treaty. https://www.europarl.europa.eu/about-parliament/en/in-thepast/the-parliament-and-the-treaties/maastricht-treaty

Mohammad A. Mousavi, Heydari. (2011). The Nature of US Democracy Promotion Policy: Reality versus Illusion The Case of Iraq. International Journal of Humanities and Social Science, 2011(20).

Naoumov, A. O., & Naumov, A. O. (2016). Soft power and coloured revolutions. Rossijskij Zhurnal Pravovyh Issledovanij, 3(1), 73–86. https://doi.org/10.17816/rjls18109

NATO Madrid summit - press info. (n.d.). https://www.nato.int/docu/comm/1997/970708/infopres/e-bpfy.html

NATO. (n.d.). Homepage. NATO. https://www.nato.int/cps/en/natohq/

O’Connell, M. E. (2005). Enhancing the status of Non-State actors through a global war on terror? Columbia Journal of Transnational Law, 43(2). https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3475903

Pew Research Center. (2022, August 17). 1 year after US military left Afghanistan, a look back at public opinion | Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/short-reads/2022/08/17/a-year-later-a-lookback-at-public-opinion-about-the-u-s-military-exit-from-afghanistan/

Pomfret, R. (2021). Central Asian Economies: Thirty years after dissolution of the Soviet Union. Comparative Economic Studies, 63(4), 537–556. https://doi.org/10.1057/s41294-021-00166-z

Resolution 678. (n.d.). http://unscr.com/en/resolutions/doc/678

RussianPerspective. (2015, November 20). Putin’s famous Munich Speech 2007 [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hQ58Yv6kP44

Secretary Powell at the UN: Iraq’s failure to disarm. (n.d.). https://2001-2009.state.gov/p/nea/disarm/

Sørensen, G. (2006). What kind of world order? Cooperation and Conflict, 41(4), 343–363. https://doi.org/10.1177/0010836706069601

Syawfi, I., & Cahyadi, R. (2021). Russia’s failure as a benign hegemon: the domination of Hobbesian culture in the 2008 Russo-Georgian war. Global: Jurnal Politik Internasional, 23(1), 51. https://doi.org/10.7454/global.v23i1.522

The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2024, March 17). Iraq War | Summary, Causes, Dates, combatants, casualties, & Facts. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/event/Iraq-War

The Evolution of the global terrorist threat: from 9/11 to Osama bin Laden’s death. (2015). Choice Reviews Online, 52(09), 52–5026. https://doi.org/10.5860/choice.188587

The Lisbon Protocol at a glance | Arms Control Association. (n.d.). https://www.armscontrol.org/node/3289

The Shanghai Cooperation Organization. (2024, March 8). The Shanghai Cooperation Organization. https://eng.sectsco.org/

Times, A. (2014, May 20). Building Eurasian Economic Union on consensus, mutual respect and benefit - The Astana Times. The Astana Times. https://astanatimes.com/2014/05/building-eurasian-economic-unionconsensus-mutual-respect-benefit/

United Nations. (n.d.). Chapter VII: Action with Respect to Threats to the Peace, Breaches of the Peace, and Acts of Aggression (Articles 39-51) | United Nations. https://www.un.org/en/about-us/un-charter/chapter-7

U.S. Department of Defense. (n.d.). Nation observes anniversary of Operation Desert Storm. https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/2879147/nation-observes-anniversary-of-operation-desertstorm/

Vysotsky, A. A. (2014). Russia and the Arab Spring. Connections: The Quarterly Journal, 14(1), 41–64. https://doi.org/10.11610/connections.14.1.02

Waltz, Kenneth N. (1979). Theory of International politics. Addison-Wesley Publishing company.

Zygar, M. (2016, December 9). The Russian reset that never was. Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2016/12/09/the-russian-reset-that-never-was-putin-obama-medvedev-libya-mikhail-zygar-all-thekremlin-men/

Bogaturov, A. D. (2017). Mezhdunarodnye otnoshenija i vneshnjaja politika Rossii. M.: Izdatel'stvo «Aspekt Press».

EvrAzJeS. (n.d.). http://www.evrazes.com/en/about/

Il'icheva, I. Ju. (2015). Rol' Kazahstana v processe formirovanija voenno-politicheskoj strategii SShA v Central'no-Aziatskom regione posle 11 sentjabrja 2001 g. Vestnik NGUJeU, 3, 269–279. https://nsuem.elpub. ru/jour/article/download/104/102

Irakskaya vojna dlya Kazahstana: mezh dvuh ognej - 2003-04-19. Golos Ameriki.. https://www.golosameriki.com/a/a-33-a-2003-04-19-3-1/628925.html

Kazantsev, A. (2012). Politika SSHA v postsovetskoi Tsentral'noi Azii: kharakter i perspektivy. Vestnik MGIMO, 4 (25)., 4 (25) /2012 http://ehd.mgimo.ru/IORManagerMgimo/file?id=E3DAB956-8956-310D-0D4C-2235B2392202

Krylov, А. (2017). Post-Soviet States: 25 years of Independent Development. Collection of articles. In 2 vol. Vol. 1. Western Flank of the CIS. Central Asia. In Primakov National Research Institute of World Economy and International Relations, Russian Academy of Sciences (IMEMO), 23, Profsoyuznaya Str., Moscow, 117997, Russian Federation eBooks. https://doi.org/10.20542/978-5-9535-0495-9

Mir bez sverhderzhav. (n.d.). Rossiya V Global'noj Politike] https://globalaffairs.ru/articles/mir-bezsverhderzhav/Mirotvorcheskie sily Kazahstana v Irake]. (n.d.). Аналитика | Караван. https://www.caravan.kz/articles/mirotvorcheskie-sily-kazakhstana-v-irake-375638/?ysclid=lft6x6ubt1917748225

Luzyanin, S. (2005). “Tsvetnye revolyutsii” v tsentral'noaziatskoi proektsii: Kyrgyzstan-Uzbekistan-Kazakhstan. Central'naja Azija i Kavkaz. №5(41).

Omuraliev, А. (2020, May 4). Donor Activity in Central Asian Countries since 1991 - CABAR.asia. CABAR.asia. https://cabar.asia/en/donor-activity-in-central-asian-countries-since-1991

Tokaev ob"yasnil poziciyu Kazahstana po voprosu prisoedineniya Kryma. (2019, December 4). Gazeta.Ru. https://www.gazeta.ru/politics/2019/12/04_a_12847316.shtml?ysclid=lftims99p7737775496

Tumanov, Kh. (2022, May 18). Reshenie afganskogo krizisa: pozicii i rol' Kazahstana. Zakon.kz. https://www.zakon.kz/obshestvo/5088308-reshenie-afganskogo-krizisa-pozitsii-i.html

Жүктеулер

Жарияланды

2024-03-29

Журналдың саны

Бөлім

Мақалалар