Консервативті ынтымақтастық арқылы халықаралық қатынастардың еуроцентристік нарративтерін кеңейту
Авторлар
-
Мирас Жиенбаев
ҚР Президенті жанындағы Қазақстанның стратегиялық зерттеулер институты, Қазақстан
Автор
https://orcid.org/0000-0002-5321-2766
DOI:
https://doi.org/10.52536/3006-807X.2024-1.02Кілт сөздер:
халықаралық қатынастар, батыс теориясы, батыстық емес теория, батыстан кейінгі теория, еуроцентристік нарративтерАңдатпа
1990 жылдардың ортасынан бастап Халықаралық қатынастар саласындағы сыни ғалымдар (МО) постколониялық зерттеулерге көбірек бет бұрып, халықаралық қатынастарды ашуға шақырды. Алайда, тапсырма бастапқыда ойлағаннан да күрделі болды. Бұл ұлттық халықаралық қатынастардың формалары арасындағы айырмашылықтардың себептерін және мұндай айырмашылықтардың халықаралық қатынастарды түсінуімізге әсерін түсінуді талап етеді. Мұндай айырмашылықтарды Солтүстік Америка мен Батыс Еуропадан тысқары жерлерге ойшыл актерлер ретінде қарау және олардың әлемдік қоғамдастыққа деген көзқарастарына назар аудару арқылы зерттеу керек.
Еуроцентризм зерттеулер ежелгі Грекиядан Ренессанс Еуропасына және қазіргі "батысқа" тікелей сызық сызып, қоғамдардың "байланысты әңгімелері" туралы әлеуметтанулық түсініктің мүлдем жоқтығымен Ғаламдық теорияны жасыратындай етіп құрылған кезде пайда болады.
Осы жылдар ішінде әдіснамалық еуроцентризм Еуропаның әлемдік тарихтағы орны туралы ерекше әңгіме тудырды. Осылайша, еуроцентристік әңгімелер бірдей әңгімелерге негізделген тұжырымдамалардың тұрақтылығының арқасында зерттеулер жүргізуге мүмкіндік берді. Сыни мәселе мынада, біз әлемдік саясатты (мысалы, мемлекет, даму, егемендік және қауіпсіздік) түсінетін тұжырымдамалардың өздері әлемнің басқа бөліктеріне көшу кезінде ғана емес, сонымен бірге "Еуропаның"өзін зерттеуде де шектеулерге ие.
Әдебиеттер тізімі
Acharya, A. (2014). Global International Relations (IR) and Regional Worlds. International Studies Quarterly, 58(4), 647-659.
Acharya, A. (2016). Advancing Global IR: Challenges, Contentions, and Contributions. International Studies Review, 18(1), 4-15.
Acharya, A., & Buzan, B. (2009). Non-Western International Relations Theory: Perspectives on And Beyond Asia. New York: Routledge.
Chibber, V. (2018). The Dual Legacy of Orientalism. In B. Abu-Manneh (Ed.), After Said Postcolonial Literary Studies in the Twenty-First Century. Cambridge: Cambridge University Press.
Cho, Y. (2013). Colonialism and Imperialism in the Quest for a Universalist Korean-style International Relations Theory. Cambridge Review of International Affairs, 28(4), 680-700.
Davenport, A. (2019). Multiplicity: Anarchy in the Mirror of Sociology. Globalizations, 17(3), 532-545.
Goodhart, M. (2003). Origins and Universality in the Human Rights Debates: Cultural Essentialism and the Challenge of Globalization. Human Rights Quarterly, 25(4), 935-64.
Hurrell, A. (2016). Beyond Critique: How to Study Global IR? International Studies Review, 18(1), 149-151.
Qin, Y. (2018). A Relational Theory of World Politics. Cambridge: Cambridge University Press.
Reus-Smit, C. (2018). On Cultural Diversity: International Theory in a World of Difference. Cambridge: Cambridge University Press.
Said, E. (2014). Orientalism. New York: Vintage Books.
Shahi, D. (2019). Kautilya and Non-Western IR Theory. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Shih, C., Huang, C., Yeophantong, P., Bunskoek, R., Ikeda, J., Hwang, Y., . . . Chen, C. (2019). China And International Theory: The Balance of Relationships. Abingdon: Routledge.
Tickner, A., & Blaney, D. (2012). Thinking International Relations Differently. New York: Routledge.
Van der Pijl, K. (1998). Transnational Classes and International Relations. New York: Routledge.
Van der Pijl, K. (2006). Global Rivalries from the Cold War to Iraq. London: Pluto Press.
Van der Pijl, K. (2007). Nomads, Empires, States. Modes of Foreign Relations and Political Economy (Vol. I). London: Pluto Press.
Van der Pijl, K. (2014). The Discipline of Western Supremacy. Modes of Foreign Relations and Political Economy (Vol. III). London: Puto Press.
Yan, X. (2009). Ancient Chinese Thought, Modern Chinese Power. In Thoughts of World Leadership and Implications. Beijing: Shijie zhishi chubanshe.
Yan, X. (2011). Ancient Chinese Thought, Modern Chinese Power. Princeton: Princeton University Press.
Yan, X. (2019). Leadership and The Rise of Great Powers. Princeton: Princeton University Press.
Yong-Soo, E. (2019). Global IR through Dialogue. The Pacific Review, 32(2), 131- 149.
Zhao, T. (2019). Redefining A Philosophy for World Governance. Beijing: Palgrave Macmillan
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2024 Жиенбаев М.
Бұл жұмыс Creative Commons атрибуты бойынша лицензияланған. 4.0 Халықаралық лицензия.
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
Open content is licensed under the CC-BY