АУҒАНСТАННАН КЕТУ ЖӘНЕ ПОСТ-АМЕРИКАЛЫҚ АЙМАҚТАҒЫ ЫҚТИМАЛ ЖАҢА БІРЛЕСТІК

Авторлар


  • Тұғрұл Чамаш Автор

DOI:

https://doi.org/10.52536/2788-5909.2021-3.03

Кілт сөздер:

жаппай көші-қон, Ауғанстан, Талибан, демократияландыру, АҚШ, Араб көктемі, түрлі-түсті революция

Аңдатпа

Жаппай қоныс аудару құбылысы адамзат тарихына жат емес. Ғасырлар бойы адамдар миграцияны бірнеше рет бастан өткерді. Америка Құрама Штаттары 31 тамызда Ауғанстаннан әскерін шығаратынын жариялағаннан кейін, халықтың Ауғанстаннан әлемнің басқа бөліктеріне жаппай кетуі басталды. АҚШ -тың экспансиялық сыртқы саясаты АҚШ -ты «демократияландыру және жаһандық терроризммен күрес» риторикасына жүгініп, ауған қоғамы мен оның мемлекетінің дамуына үлес қосқысы келетін ел ретінде көрсетті. АҚШ -тың Ауғанстанға кіруінің басты себебі – геостратегиялық артықшылықтарды алу мақсатына жету. Салафиттік радикалды қозғалыстарды баспалдақ ретінде қолданатын АҚШ жақында Қытаймен, Ресеймен және Иранмен шекаралас Орталық Азия аймағында өз өкілдігін орнатуға және қазір барлығы Талибан бақылауындағы Ауғанстаннан аймақта тұрақты орныққандығын көрсетуге тырысты. Негізгі мәселе 31 тамыздан кейін, яғни АҚШ Ауғанстаннан шыққаннан кейін не болады, аймақтағы жағдай қалай дамиды және Талибан режимі Иранмен, Пәкістанмен және Қытаймен қалай қарым-қатынаста болады деген сұрақтарға арналады. Батыс қоғамдары әйелдерге көзқарасы арқылы талибанды талдауға және түсіндіруге бейім. Дегенмен, дұрыс көзқарас Ауғанстанда халықаралық құқыққа сәйкес келетін шекті емес заңды саяси режимнің қалыптасуына ықпал етуі тиіс. Ауғанстанда орнығуға тиісті тұрақтылық босқындар дағдарысының алдын алуы мүмкін.

Жүктеулер

Жарияланды

2021-09-28

Журналдың саны

Бөлім

Халықаралық қатынастардың өзекті мәселелері