Theoretical and Methodological Approaches to Studying Artificial Intelligence in the Context of International Relations and International Law

Fatima Kukeyeva; Medeu Kurmangali; Dinmukhamed Aktay

doi:10.52536/3006-807X.2024-1.01

Авторлар

Фатима Кукеева Әл-Фараби ат. Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Автор
Медеу Курмангали Құқық және мемлекеттік саясат мектебі, Нархоз университеті, Қазақстан Автор
Дінмұхамед Ақтай Құқық және мемлекеттік саясат мектебі, Нархоз университеті, Қазақстан Автор

DOI:

https://doi.org/10.52536/3006-807X.2024-1.01

Кілт сөздер:

Жасанды интеллект, теория және әдістеме, халықаралық құқық, халықаралық қатынастар

Аңдатпа

Бұл мақала халықаралық қатынастар мен халықаралық құқықтағы жасанды интеллекттің (ЖИ) рөліне қатысты ең өзекті мәселелердің біріне арналған. Зерттеу мәселесі осы салаларда ЖИ-ді қолдануды стратегиялық талдауға қолданылатын теориялық және әдіснамалық тәсілдерді анықтау болып табылады. Қазіргі әлемде мемлекетаралық қатынастар деңгейінде де, қоғам деңгейінде де ЖИ-нің саяси және құқықтық салалардағы рөлін анықтауға сұраныс бар. Себебі жасанды интеллекттің дамуы қауіпсіздік, халықаралық құқық, этикалық нормалар және өзара тәуелділік сияқты мемлекеттік қатынастардың негізгі салаларына әсер етеді. Тиісті құқықтық реттеусіз жасанды интеллект технологияларын перспективалық пайдалану әлемдік тәртіптің нәзік тепе-теңдігін бұзуы мүмкін, бұл мемлекеттердің жасанды интеллект саласындағы бәсекелестігімен және халықаралық құқықтағы сұр аймақ болып табылатын әскери салада жасанды интеллектті қолданумен қиындауы мүмкін. Бұл мәселені халықаралық қатынастар теориясы мен халықаралық құқық тұрғысынан талдау жасанды интеллекттің мемлекеттердің өзара әрекеттесуіне әсерін қарастыруға және оны қолданудың жаңа Стратегияларын жасауға мүмкіндік береді. Сол сияқты, бұл халықаралық құқықтың мемлекеттік қатынастарды, соның ішінде жасанды интеллектті қолданумен байланысты аспектілерді қалай реттейтінін түсінуге көмектеседі. ЖИ-нің жаһандық процестерге әсерін, оның дипломатияға, қауіпсіздікке, басқару құрылымдарына, сондай-ақ құқықтық және этикалық мәселелерге әсерін түсіну үшін қажетті әртүрлі теориялық тұжырымдамалар мен әдіснамалық тәсілдерді зерделеу арқылы бұл мақала Қазақстандағы ЖИ-ді реттеу және оның мемлекеттік актерлер үшін салдары туралы дискурсқа өз үлесін қосады.

Автор өмірбаяндары

Фатима Кукеева, Әл-Фараби ат. Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан

Тарих ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры (Қазақстан)
Медеу Курмангали, Құқық және мемлекеттік саясат мектебі, Нархоз университеті, Қазақстан

PhD докторы, Narxoz университетінің Құқық және мемлекеттік саясат мектебінің профессоры (Қазақстан)
Дінмұхамед Ақтай, Құқық және мемлекеттік саясат мектебі, Нархоз университеті, Қазақстан

Нароз Университетінің Құқық және мемлекеттік саясат мектебінің 3 курс студенті (Қазақстан)

Әдебиеттер тізімі

Anawar, S., Othman, N. F., Selamat, S. R., Ayop, Z., Harum, N., & Rahim, F. A. (2022). Security and privacy challenges of big data adoption: A Qualitative Study in Telecommunication industry. International Journal of Interactive Mobile Technologies, 16(19), 81–97. https://doi.org/10.3991/ijim.v16i19.32093

Baker, J. E., Hobart L. N., Mittelsteadt M. G. (2021) AI for Judges, A Framework. CSET Policy Brief. https://www.armfor.uscourts.gov/ConfHandout/2022ConfHandout/Baker2021DecCenterForSecurityAndEmergingTechnology1.pdf

Begishev, I., Latypova, E. Y., & Kirpichnikov, D. (2020). Artificial intelligence as a legal category: doctrinal approach to formulating a definition. Aktualʹnye Problemy Èkonomiki I Prava, 14(1). https://doi.org/10.21202/1993-047x.14.2020.1.79-91

Bolgova I. V., & Nikitina YU. A. (2019) Evraziiskii ehkonomicheskii soyuz mezhdu integratsiei i suverenitetom. Sovremennaya Evropa, 90(5). https://cyberleninka.ru/article/n/evraziyskiy-ekonomicheskiysoyuz-mezhdu-integratsiey-i-suverenitetom

Cardoso, F. H., & Faletto, E. (1979). Dependency and development in Latin America. University of California Press.

Chatterjee, S., & Sreenivasulu, N. S. (2021). Artificial intelligence and human rights: a comprehensive study from Indian legal and policy perspective. International Journal of Law and Management, 64(1), 110–134. https://doi.org/10.1108/ijlma-02-2021-0049

China’s State Council (2017) A Next Generation Artificial Intelligence Development Plan. https://www.newamerica.org/documents/1959/translation-fulltext-8.1.17.pdf

Cohen C. (2023) AI in Defense: Navigating Concerns, Seizing Opportunities. https://www.nationaldefensemagazine.org/articles/2023/7/25/defense-department-needs-a-data-centric-digital-securityorganization

Coicaud, J. M. (2008). International organizations as a profession: Professional Mobility and Power Distribution. In Oxford University Press eBooks (pp. 263–297). https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199532605.003.0010

Davydov, O., & Platonov, A. K. (2017). Robot and Artificial Intelligence. Technocratic approach. Keldysh Institute Preprints, 112, 1–24. https://doi.org/10.20948/prepr-2017-112

Erdélyi, O. J., & Goldsmith, J. (2020). Regulating Artificial Intelligence: Proposal for a global solution. arXiv (Cornell University). https://doi.org/10.48550/arxiv.2005.11072

Fuller, R. (2014). Structuring big data to facilitate democratic participation in international law. International Journal of Legal Information, 42(3), 504–516. https://doi.org/10.1017/s0731126500012208

Gabov A.V., & Havanova I.A. (2019) Avtonomiya boevyh robotov i pravo. Permskij yuridicheskij almanah, 2. https://cyberleninka.ru/article/n/avtonomiya-boevyh-robotov-i-pravo

Gao, J., Huang, X., & Zhang, L. (2019). Comparative Analysis between International Research Hotspots and National-Level Policy Keywords on Artificial Intelligence in China from 2009 to 2018. Sustainability, 11(23), 6574. https://doi.org/10.3390/su11236574

Glava gosudarstva prinyal uchastie v mezhdunarodnom forume Digital Bridge 2023 — Oficial'nyj sajt Prezidenta Respubliki Kazahstan. (2023). Akorda.kz. https://www.akorda.kz/ru/glava-gosudarstva-prinyaluchastie-v-mezhdunarodnom-forume-digital-bridge-2023-1294242

Hemphill, T. A., & Kelley, K. J. (2021). Artificial intelligence and the fifth phase of political risk management: An application to regulatory expropriation. Thunderbird International Business Review, 63(5), 585–595. https://doi.org/10.1002/tie.22222

Höne, K. Mediation and artificial intelligence: Notes on the future of international conflict resolution [Electronic resource]. Available at: https://www.diplomacy.edu/resource/mediation-and-artificialintelligence-notes-on-the-future-of-international-conflict-resolution/(accessed at 12.2023)

Jiang, S. (2020). Charting Socio-Legal approaches to international law in China: taking the interdisciplinary study of international law and history as an example. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 9(1), 1. https://doi.org/10.36941/ajis-2020-0001

Jobin, A., & Ienca, M. (2019). The global landscape of AI ethics guidelines. Nature Machine Intelligence, 1(9), 389–399. https://doi.org/10.1038/s42256-019-0088-2

Jung, H. (2019). The evolution of social constructivism in Political Science: Past to present. SAGE Open, 9(1). https://doi.org/10.1177/2158244019832703

Kastner A. (2021) 7 views on how technology will shape geopolitics. https://www.weforum.org/agenda/2021/04/seven-business-leaders-on-how-technology-will-shape-geopolitics/

Krarup, T., & Horst, M. (2023). European artificial intelligence policy as digital single market making. Big Data & Society, 10(1), 205395172311538. https://doi.org/10.1177/20539517231153811

Livni E. (2023) Tsifrovye rel'sy. KURSIV Guide, IT v Tsentral'noi Azii. https://kz.kursiv.media/wp-content/uploads/2023/03/bg_kz.pdf

Ma, W. (2024) China’s approach to data and AI is changing. Here’s what that means. https://www.weforum.org/agenda/2024/01/chinas-data-and-ai-approach-is-changing-heres-what-that-means/

Magomedova, O. S. (2020). Concept of International legal policy in Foreign Comparative Legal Studies. Moskovskij Zhurnal Mezhdunarodnogo Prava, 3, 27–43. https://doi.org/10.24833/0869-0049-2020-3-27-43

Marwala, T., & Hurwitz, E. (2017). Artificial Intelligence and Economic Theory: Skynet in the market. Springer.

Marwala, T., & Lagazio, M. (2011). Militarized conflict modeling using computational intelligence. Springer.

Mearsheimer, J. J. (2014). The tragedy of great power politics. W. W. Norton & Company.

Menzies, J., Sabert, B., Hassan, R., & Mensah, P. K. (2024). Artificial intelligence for international business: Its use, challenges, and suggestions for future research and practice. Thunderbird International Business Review. https://doi.org/10.1002/tie.22370

NSCAI. (2021) Final Report. https://assets.foleon.com/eu-west 2/uploads7e3kk3/48187/nscai_full_report_digital.04d6b124173c.pdf

Panel for the Future of Science and Technology (STOA) (2022) Artificial intelligence in healthcare. Applications, risks, and ethical and societal impacts. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2022/729512/EPRS_STU(2022)729512_EN.pdf

Papagianneas, S., & Junius, N. (2023). Fairness and justice through automation in China’s smart courts. Computer Law & Security Review, 51, 105897. https://doi.org/10.1016/j.clsr.2023.105897

Qin, C. J. (2021). Research on the Influence of Artificial Intelligence on Human Social Development from the Perspective of Marxism. Advances in Social Science, Education and Humanities Research. https://doi.org/10.2991/assehr.k.210519.104

Ripsman, N. M., Taliaferro, J. W., & Lobell, S. E. (2016). Neoclassical realist theory of international politics. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199899234.001.0001

Saunders, M., Lewis, P. and Thornhill, A. (2007), Research methods for business students, 5th ed., Essex: Pearson Education Limited.

Talimonchik, V. P. (2021). The prospects for the recognition of the international legal personality of artificial intelligence. Laws, 10(4), 85. https://doi.org/10.3390/laws10040085

Tang, X., Li, X., & Ma, F. (2022). Internationalizing AI: evolution and impact of distance factors. Scientometrics, 127(1), 181–205. https://doi.org/10.1007/s11192-021-04207-3

Toropova, N. V., Gusejnov, SH. R., & Egorova, L. (2020). Riski iskusstvennogo intellekta v cifrovom gosudarstvennom upravlenii: voprosy elektoral'nogo targetirovaniya. Sovremennaâ Nauka: Aktualʹnye Problemy Teorii I Praktiki. Seriâ Èkonomika I Pravo, №12, 115–119. https://doi.org/10.37882/2223-2974.2020.12.36

Wang, Y., & Guan, Y. (2022). Legal Modeling approach of big data transaction management in the perspective of digital economy. Mathematical Problems in Engineering, 2022, 1–9. https://doi.org/10.1155/2022/5831331

Yastreb, N. A. (2020). How personal data problem changes ethics of artificial intelligence? Filosofskie Problemy Informacionnyh Tehnologij I Kiberprostranstva, 17(1). https://doi.org/10.17726/philit.2020.1.3

Yeoh, P. (2019). Artificial intelligence: accelerator or panacea for financial crime? Journal of Financial Crime, 26(2), 634–646. https://doi.org/10.1108/jfc-08-2018-0077

Zhao, Y., & Tang, Q. (2021). Analysis of influencing factors of social Mental health based on big data. Mobile Information Systems, 2021, 1–8. https://doi.org/10.1155/2021/9969399