Үндістанның сыртқы саяси стратегиясындағы Орталық Азия
DOI:
https://doi.org/10.52536/2788-5909.2023-2.03Кілт сөздер:
Үндістан, Орталық Азия, сыртқы саясат стратегиясы, сауда-экономикалық ынтымақтастық, қауіпсіздікАңдатпа
1990 жылдардың басында орын алған жаңа халықаралық тәртіптің ықпалы Үндістанның сыртқы саясат стратегиясының қайта қарастырылуына әкеліп, бұл елдің сыртқы саясатқа деген көзқарасының өзгеруіне түрткі болды. Америка Құрама Штаттарының жаһандық саясаттағы сол кездегі үстемдігі тіпті Үндістанның сыртқы саясатының қысқа мерзімді автономиясына әкеліп соқты десек қателеспейміз (Үндістанның ядролық қаруды қолдану мүмкіндігіне ие болуы, оның АҚШ, Израиль және Оңтүстік-Шығыс Азия елдері қауымдастығына мүше елдермен қарқынды өзара іс-қимыл әрекеттері шеңберінде). Бірақ 2000-шы жылдардан кейін Үндістан өзін әлемде теңдестіруші ықпал жасауға қабілетті ел ретінде қарастыра бастайды (Үндістан мен Америка Құрама Штаттары арасындағы ядролық келісім, климаттың өзгеруі және сауда бойынша Қытаймен ынтымақтастық, Ресей және басқа да ірі аймақтық елдермен байланыстардың күшеюі). Үндістанның сыртқы саясатындағы бұл үрдіс күні бүгінге дейін жалғасуда. Бұған Үндістанның өз мүмкіндіктеріне дұрыс баға беріп, әлем елдері оған қандай үміт артып отырғандарын жіті түсіне бастауы түрткі болды. Кеңейтілген көршілестік қағидасы саясатын жүргізу арқылы Үндістан Оңтүстік Азия шеңберінен тыс жатқан аймақтармен, оның ішінде Орталық Азиямен маңызды серіктестікті дамытуға бағытталған жаңа сыртқы саясатын қалыптастыра алды («Шығыс елдері саясаты», «Батысты ойла», «Солтүстік саясат», «Орталық Азияға барар жол» тұжырымдамалары).Әдебиеттер тізімі
Belokrenitsky V. (1994). Russia and Greater Central Asia. Asian Survey. Vol. 34, № 12. pp. 1093-1108.
India’s Connect Central Asia’ Policy (2012). Keynote address by MOS Shri E. Ahamed at First India-Central Asia Dialogue [Electronic resource]. URL: https://www.mea.gov.in/Speeches-Statements.htm?dtl/19791/.
Sahoo N. (2014). Decoding Modi’s Foreign Policy. [Electronic resource]. URL: https://carnegieendowment.org/2014/09/23/decoding-modi-s-foreign-policy-pub-56711.
Shedrov I. (2022). India in Central Asia: on the way from symbolic to real practices [Electronic resource] URL: https://russiancouncil.ru/analytics-and-comments/analytics/indiya-v-tsentralnoy-azii-na-puti-ot-simvolicheskikh-k-realnym-praktikam/.
Yakubov I. (2020). India and Central Asia: The Thorny Path of Cooperation [Electronic resource] URL: https://cabar.asia/en/india-and-central-asia-the-thorny-path-ofcooperation.
India hosts first meeting on Chabahar Port development with Central Asia (2023). [Electronic resource] URL: https://www.newscentralasia.net/2023/04/13/india-hostsfirst-meeting-on-chabahar-port-development-with-central-asia/.
Shaikh Z. (2018). SCO summit ends: India stays firm, refuses to back China’s Belt and Road Initiative. [Electronic resource] URL: https://indianexpress.com/article/india/sco-summit-ends-india-stays-firm-refuses-to-back-chinas-belt-and-road-initiativenarendra-
modi-xi-jinping-5212248/.
Zafar A. CICA Gaining Dynamism in Shifting Focus on Asia. Indian Council of World Affairs. https://www.icwa.in/show_content.php?lang=1&level=3&ls_id=4785&lid=2387. 30 August 2019.
Risbekkizi P. (2022). Former Indian Ambassador to Kazakhstan Ashok Sajjanhar: Good prospects exist for enhancing cooperation in trade and economy between India and the EAEU. Ankara Center for Crisis and Policy Studies [Electronic resource], URL: https://www.ankasam.org/former-indian-ambassador-to-kazakhstan-ashok-sajjanhar-goodprospects-exist-for-enhancing-cooperation-in-trade-and-economy-between-india-andthe-eaeu/?lang=en.
Choudhary L.R. (2022). India’s Defence Diplomacy Towards Central Asia. Indian Journal of Asian Affairs. Vol. 35, № 1. pp. 73-93.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2023 Асанбаев М.
Бұл жұмыс Creative Commons атрибуты бойынша лицензияланған. 4.0 Халықаралық лицензия.