Еуропалық Одақтың Орталық Азиямен өзара әрекетінің эволюциясы: 2007 және 2019 жылдағы ЕО стратегияларының мазмұнын талдау нәтижелері

Авторлар


  • Зарина Мұқашева Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Қазақстан Автор
  • Хайдар Эфе Эрзинджан Бинали Йылдырым университеті, Түркия Автор https://orcid.org/0000-0002-3307-1185

DOI:

https://doi.org/10.52536/2788-5909.2023-1.01

Кілт сөздер:

Еуропалық Одақ, Орталық Азия, Стратегия 2007, Стратегия 2019, мазмұнды талдау

Аңдатпа

Еуропалық Одақ (ЕО) Орталық Азия үшін ең маңызды серіктестердің бірі болып табылады, оның құрамына бес посткеңестік республика – Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түркіменстан және Өзбекстан кіреді. Ұзақ уақыт бойы ЕО осы аймақта өз стандарттары мен құндылықтарын ілгерілетуге белсенді түрде тырысып келеді. Бұл мақалада ЕО-ның Орталық Азиямен өзара әрекеттесу эволюциясы қарастырылады, ЕО-ның 2007 және 2019 жылдардағы Орталық Азияға арналған стратегияларының құжаттарына талдау жасалған.
Мақаланың мақсаты - 2007 және 2019 Стратегияларының негізгі мақсаттарын салыстыру, сандық қолмен мазмұнды талдауды пайдалана отырып, екі құжат мәтіндеріндегі ЕО басымдықтары эволюциясын қадағалау.
Мақаланың теориялық негізіне ЕО-ның сыртқы саясатындағы сыртқы басқару тұжырымдамасы, ЕО-ның Орталық Азияға арналған стратегиялары бойынша әдебиеттерге шолу, сондай-ақ ЕО-Орталық Азия қатынастарының тарихын көрсету кіреді. Нәтижесінде, екі стратегияны мазмұнды талдаудың эмпирикалық әдісіне сәйкес, мақалада Еуропаның Орталық Азиямен қарым-қатынастарын энергетикалық бағдардан Орталық Азиядағы аймақтық ынтымақтастыққа және қауіпсіздік мәселелеріне қарай қайта анықтай отырып, Орталық Азиядағы ЕО басымдықтары дамыды деп қорытындыланады.

Автор өмірбаяндары

  • Зарина Мұқашева, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Қазақстан

    Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің халықаралық қатынастар кафедрасының PhD докторанты (Қазақстан)

  • Хайдар Эфе, Эрзинджан Бинали Йылдырым университеті, Түркия

    PhD, Эрзинджан Бинали Йылдырым университетінің Саясаттану және мемлекеттік басқару кафедрасының профессоры (Түркия)

Әдебиеттер тізімі

European Union External Action Service website https://www.eeas.europa.eu/eeas/central-asia_en.

Dzhuraev, E., & Muratalieva, N. (2020). The EU strategy on Central Asia: To the successful implementation of the new strategy. Bishkek: Friedrich Ebert Stiftung. http://library. fes. de/pdf-files/bueros/bischkek/16168. pdf.

Spaiser, O. A. (2018). The European Union’s Influence in Central Asia: Geopolitical Challenges and Responses. Lanham: Lexington Books

Winn, N., & Gänzle, S. (2022). Recalibrating EU Foreign Policy Vis-à-vis Central Asia: Towards Principled Pragmatism and Resilience. Geopolitics, 1-20

Vasa, L. (2020). The European Union Strategy on Central Asia: out of game? Romanian Journal of European affairs, 20(2), 120-130

Fawn, R. (2021). ‘Not here for geopolitical interests or games’: the EU’s 2019 strategy and the regional and inter-regional competition for Central Asia. Central Asian Survey, 1-24

Keukeleire, S., & Delreux, T. (2022). The foreign policy of the European Union. Bloomsbury Publishing.

Lavenex, S. (2004). EU external governance in wider Europe'. Journal of European public policy, 11(4), 680-700

Lavenex, S., & Schimmelfennig, F. (2009). EU rules beyond EU borders: theorizing external governance in European politics. Journal of European Public Policy, 16(6), 791-812

European Union Security Strategy. (2003). URL: https://www.consilium.europa.eu/media/30823/qc7809568enc.pdf

Hoffman, K. (2010). The EU in Central Asia: successful good governance promotion?Third World Quarterly: 87-103. doi: 10.1080/01436590903557397

Warkotsch, A. (2006). The European Union and democracy promotion in bad neighbourhoods: The case of Central Asia. European Foreign Affairs Review, 11(4)

Bailes, A. J., & Dunay, P. (2015). The EU and the neighbours of its neighbours: Security challenges and strategic roles. In The European Union's Broader Neighbourhood (pp. 53-80). Routledge

Melvin, N. (2008). The EU needs a new values-based realism for its Central Asia Strategy. CEPS Centre for European Policy Studies

Russell, M. (2019). Connectivity in Central Asia: Reconnecting the Silk Road, EPRS: European Parliamentary Research Service. Retrieved from https://policycommons.net/artifacts/1335092/connectivity-in-central-asia/1941326/

Laumulin, M., & Aubakir, A. (2020). Central Asia and the European Union: Towards the New EU Regional Strategy. Central Asia’s Affairs, 1, 2020

Fawn, R. (2021). ‘Not here for geopolitical interests or games’: the EU’s 2019 strategy and the regional and inter-regional competition for Central Asia. Central Asian Survey, 1-24

Arynov, Z. (2021). Opportunity and Threat Perceptions of the EU in Kazakhstan and Kyrgyzstan. Central Asian Survey, 1-18

European Commission, “Joint Communication to the European Parliament and the Council The EU and Central Asia: New Opportunities for a Stronger Partnership”, Brussels, 15.5.2019 JOIN(2019) 9 final, https://www.eeas.europa.eu/sites/default/files/joint_communication_-_the_eu_and_central_asia_-_new_opportunities_for_a_stronger_partnership.pdf , (20.10.2022)

Enhanced Partnership and Cooperation Agreement with Kazakhstan https://eur-lex.europa.eu/legal-content/HU/TXT/PDF/?uri=CELEX:32016D0123&from=EN

EU-Kyrgyz Republic - Enhanced Partnership and Cooperation Agreement, https://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/epca_factsheet.pdf

EU – Uzbekistan Enhanced Partnership and Cooperation Agreement, European Commission, https://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2019/october/tradoc_158407.pdf

EU-Tajikistan Partnership and Cooperation Agreement, European Parliament, https://www.europarl.europa.eu/delegations/en/dcas/documents/eutexts?tabCode=tajikistan

Efe H. (2022). “Central Asia Policy of the European Union-Avrupa Birliği’nin Orta Asya Politikası”, Geçmişten Geleceğe Türk Dünyası, Kasım, TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 486-487.

Жүктеулер

Жарияланды

2023-05-10

Журналдың саны

Бөлім

Мақалалар